گشتالت درمانی

گشتالت درمانی : رویکرد درمانی پرلز-روانشناس آلمانی

گشتالت درمانی نوعی رویکرد وجودی- پدیدارشناختی است و مبتنی بر این اصل است که افراد را باید در بستر رابطه جاری آنها با محیط شناخت. در نظریه شخصیت پرلز به لایه‌های آسیب شناسی روانی اشاره کردیم که در گشتالت درمانی مد نظر قرار می گیرند. در بخش اول نظریه پرلز اشاره کردیم که در لایه…

نظریه سالیوان

نظریه سالیوان: اهمیت روابط میان‌فردی در رشد شخصیت سالم

نظریه شخصیت هری استک سالیوان با فاصله گرفتن از مفاهیم فرویدی و با تأکید بر اهمیت روابط میان فردی شکل گرفت. تحقیقات سالیوان در این حوزه منجر به شکل‌گیری رشته‌ای در روانشناسی به نام، روانکاوی میان‌فردی شد. به عقیده سالیوان روشی که افراد با یکدیگر تعامل می‌کنند، می‌تواند در ایجاد شخصیتی بهنجار مؤثر واقع شود؛…

فراخود

فراخود (Super Ego)، در نظریه شخصیت فروید و روانکاوی

در روانکاوی که زیگموند فروید به ما ارائه می‌دهد، مدل‌های مختلفی مثل رشد روانی جنسی، توپوگرافی و ساختاری مطرح شده است. در مدل سه عنصر شخصیت او، فراخود یا فرامن، آخرین عنصری است که تکوین می‌یابد. فراخود از دل خود(ایگو) سر بر می‌آورد. پس در هر مرحله از اندیشه‌هایمان، باید به تناسب آن‌ها توجه کنیم.…

نظریه پرلز

نظریه پرلز : رویکرد روانشناس آلمانی و گشتالت درمانی

فردریش پرلز یا همان فریتز پرلز، یکی از نظریه پردازان شخصیت است که درابتدا از طرفداران روانکاوی بود. اما ده سال بعد، به تجدید نظر در این حیطه پرداخت و تلاش کرد نظریه پرلز را بنیان نهد. به مرور، تجدید‌نظر‌های او در حیطه‌ی روانکاوی، به حدی رسید که به نظر می‌رسید که او تمایل به…

نظریه شناختی رفتاری

شناختی رفتاری: نظریه‌هایی از رویکردهای رفتارگرایان تا شناخت‌گرایان

در روانشناسی، هر موضوعی را می‌توان با رویکردهای گوناگون بررسی کرد. رویکرد، شیوه‌ی نگرش به یک موضوع است. روانشناسی با دو مکتب ساخت‌گرایی و کارکردگرایی، از فلسفه جدا شد و در دهه‌ی ۱۹۲۰، این دو مکتب جای خود را به سه مکتب جدید دادند: رفتارگرایی، روانشناسی گشتالت، و روانکاوی؛ که در ادامه این مسیر، رویکردهای…

رویکرد وجودی

رویکرد وجودی – انسان گرایانه به شخصیت : نیروی سوم روانشناسی

نظریه‌پردازان شخصیت رویکرد وجودی – انسان گرایانه، از محدود بودن انسان و کم‌بودن اختیار انسان در دیگر رویکردها، راضی نبودند. آن‌ها مفاهیمی همچون آزادی و مسئولیت و گرایش به خودشکوفایی را مطرح کردند. در این رویکردها، انسان‌ها پس از ارضای نیازهای سطح پایین‌تر مانند گرسنگی، تشنگی و امنیت، به دنبال نیازهای متعالی می‌روند. از نظر…

ایگو

ایگو یا عنصر خود – در نظریه شخصیت فروید و روانکاوی

نظریات مختلفی مثل روانی جنسی، توپوگرافیک و ساختاری توسط زیگموند فروید معرفی شده‌اند. خود یا ایگو (Ego) یکی از عناصر اصلی شخصیت در نظریه روانکاوی فروید است. طبق نظریه فروید ایگو(خود) در کنار نهاد و فراخود(سوپرایگو)، یکی از سه عنصر شخصیت را تشکیل می‌دهد. ایگو و رشد شخصیت فروید در مقاله ی رئوس روانکاوی، بیان…

نظریه وینیکات

نظریه وینیکات: توجه به رابطه اولیه مادر-کودک و مفاهیم اصلی آن

دونالد وینیکات یکی از روانکاوان و روانپزشکان برجسته‌ی زمان خود بود. امروزه هسته مرکزی نظریه وینیکات را تمرکز به روابط اولیه مادر-کودک می‌دانند. ملانی کلاین یکی از روانکاوان هم دوره او بود که می‌توان گفت وینیکات بسیار تحت تأثیر نظریه کلاین قرار گرفته است. کارهای وینیکات را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد که هر…

منبع کنترل

منبع کنترل : مفهومی در نظریه راتر- روانشناس برجسته آمریکایی

نظریه راتر، ابعاد مختلفی دارد مانند نظریه یادگیری اجتماعی، منبع کنترل و غیره. در این متن نظریه او در مورد منبع کنترل را بررسی می‌کنیم و به کاربرد نظریه  راتر در درمان، خواهیم پرداخت. راتر متوجه شد برخی افراد معتقدند که تقویت کننده‌ها به اعمال خودشان بستگی دارد و اعمال آنها تقویت کننده‌ها را کنترل…

نظریه راتر

نظریه راتر : روانشناس آمریکایی و نظریه یادگیری اجتماعی- شناختی

جولین راتر، روانشناس برجسته یهودی- آمریکایی، نظریه یادگیری اجتماعی شناختی را مطرح کرد. نظریه راتر بر پنج فرض استوار است و راتر براساس این پنج فرض، نظریه شخصیت خود را مطرح کرد. راتر براساس نظریه شخصیتی خود، قصد دارد رفتارهای انسان را پیش بینی کند. پنج فرض اساسی نظریه راتر با توجه به نظریه راتر…

درماندگی

درماندگی آموخته شده، سبک‌های تبیینی و مدل اسناد در دیدگاه سلیگمن

مارتین سلیگمن کار خود را به صورت محدود بر روی شخصیت آغاز کرد. اولین پژوهش‌های او، به معرفی مفهوم درماندگی آموخته شده منجر شد. او یک گروه سگ را در قفس گذاشت و به آن‌ها شوک الکتریکی آزارنده‌ای که خطر جسمانی نداشت، وارد کرد. این سگ‌ها نمی‌توانستند از این شوک، فرار یا اجتناب کنند. سلیگمن…

فانتزی ناخودآگاه

فانتزی ناخودآگاه ،یک مفهوم روانکاوی از فروید تا کلاین

فانتزی ناخودآگاه یکی از کلیدی ترین مفاهیم روانکاوی است که در فهم بسیاری از نظریات روانکاوی، خصوصا نظریه ی ملانی کلاین، اهمیت دوچندان دارد. فانتزی از آنجا اهمیت می‌یابد که فانتزی‌های ناخودآگاه ، پدیده‌هایی همه گیر و همه جا حاضر هستند و نزد هر فرد و همیشه فعالند؛ یعنی حضور آنها، همچون وجود عقده‌ی ادیپ،…