همان طور که در مبحث وجدان گرایی بحث شد، شایستگی (competence) اولین خرده مقیاس وجدان گرایی (C1) در آزمون شخصیت نئو می باشد. در این مبحث در مورد شایستگی در آزمون نئو، بحث می شود.
توصیف مفهوم شایستگی
منظور از شایستگی، ایجاد این حس در فرد است مبنی بر این که توانمند، معقول و موفق است. این مفهوم در اصل از مقاله وایت (۱۹۵۹) با موضوعی درمورد اینکه حس شایستگی یک عامل اصلی از انواع عزت نفس است، مطرح شد. این شایستگی ها به نحوی تحت تاثیر سایر عوامل شخصی هستند که بعضی از این عوامل، انگیزشی هستند. بعد از مطالعه ای که توسط وایت درمورد شایستگی انجام شد، سایر محققان از جمله بندورا به رابطه بین شایستگی و انگیزه، توجه کردند و به طور مثال تحت تاثیر همین مطالعات، مفهوم خودکارآمدی توسط بندورا مطرح گردید.
تعریف دیگر از شایستگی توسط بارترام، رابرستون و کالینن (Bartram, Roberston & Callinan, 2002) مطرح شده است. آن ها شایستگی را به صورت مجموعه رفتارهایی توصیف می کنند که در ایجاد نتایج یا پیامدهای مطلوب، موثر هستند. طبق این تعریف، شایستگی درواقع، کاری است که فرد انجام می دهد و می تواند قابل مشاهده باشد.
گزارش چند مطالعه و پژوهش
خیلی از مطالعات واژگانی (lexical) نشان داده اند که بعضی جنبه های هوش درجه بندی شده یا خودگزارش شده (مثل جنبه های منطقی و پیش بینی شده در مقابل جنبه های بی فکر و ناشناخته) با عامل وجدان گرایی، ارتباط دارند که این موضوع، بازتابی از احساس شایستگی، فرض شده است. همچنین گفته شده که احتمالا منبع کنترل نیز با مفهوم شایستگی، ارتباط دارد.
در پژوهشی نیز درمورد رابطه وجدان گرایی مدیران و شایستگی آن ها گفته شد که مدیرانی که وجدان گرایی و وظیفه شناسی بالاتری دارند احتمالا شایستگی هایی را نشان می دهند که منجر به “موفقیت” (به دلیل اینکه آن ها مسئولیت پذیر هستند و برای دست یافتن به اهدافشان، سخت کوش هستند) و “ابعاد شایستگی قدرتمند” (به دلیل اینکه آن ها جاه طلب هستند و اهداف چالش برانگیزی را انتخاب می کنند) در آن ها می شود.
نمرات شایستگی در آزمون نئو
به صورت کلی کسانی که نمرات بالایی در خرده مقیاس شایستگی در آزمون نئو دریافت می کنند احساس توانمند بودن، موثر بودن و شایسته بودن می کنند و افراد با نمرات پایین شایستگی در آزمون نئو، به ضعف های خود، آگاهند و خود را توانمند نمی دانند. درنتیجه ممکن است بدون اعتماد به نفس به نظر برسند. اما لازم به ذکر است که بالاتر یا پایین تر بودن نمرات شایستگی نسبت به میزان نرمال، می تواند با ویژگی های شخصیتی مثبت و منفی در فرد همراه باشد که در گزارشی که در انتهای تست داده می شود، به وی ارائه می گردد.