تئودور میلون اصول تکامل شخصیت را بر اساس قطب‌بندی‌هایی مطرح می‌کند که تعاملات متفاوت این قطب‌بندی‌ها، اختلالات شخصیت را به وجود می‌آورند. این حیطه‌ها نشان می‌دهند که از دیدگاه میلون، شخصیت متشکل از قلمروهای متعدد ساختاری و عملکردی است. در واقع، شخصیت تنها رفتار، شناخت یا تعارض‌های ناهشیار نیست، بلکه ترکیبی از همه آن‌هاست. متن حاضر به توضیحاتی درمورد طبقات اختلال شخصیت در نظریه میلون اختصاص یافته است.
حالت‌های فرعی اختلالات شخصیت
مواردی که در ادامه می‌آیند حیطه‌های شخصیتی/ بالینی مربوط به پانزده سبک و اختلال شخصیت (به جز هیپومانی) را که از نظریه تکاملی میلون مشتق شده‌اند، نشان می‌دهد.
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت اسکیزوئید در نظریه میلون
- کم انرژی (خصیصه‌های ملانکولیک): سست، سطح فعالیت معیوب، به طور ذاتی خونسرد، بیحال، کسل و کند، بی اشتیاق، خسته و ضعیف
- منزوی (خصیصه‌های اجتنابی، اسکیزوتایپال): غیرصمیمی، غیرقابل دسترس، منزوی و تنها، آواره و جدا، گوشه گیر، بی‌اراده و بی‌هدف
- فاقد شخصیت (خصیصه‌های اسکیزوتایپال): جدا از دیگران و خود، خود از بدن جداست، جسم از ذهن جداست، محو شده و گسسته
- بی عاطفه (خصیصه‌های وسواسی): بی‌علاقه، بی توجه، بی‌هیجان، سرد و فاقد حس همدردی، بی‌تحرک، بی‌روح، کسل‌کننده، همه هیجانات تقلیل یافته اند
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت اسکیزوتایپال در نظریه میلون
- خسته کننده (خصیصه‌های اسکیزوئید، ملانکولیک، وابسته): حس غرابت و نیستی، آشکارا کسل‌کننده، کند، گنگ، ذاتاً آرام، تهی، بی‌تفاوت و بی‌احساس، افکار مبهم و نامشخص، نیروی عجیب انتقال اندیشه
- ترسو (خصیصه‌های اجتنابی، منفی گرا): بیمناک، مراقب، بدگمان، محافظه کار، بی میل، حساسیت مفرط، جدا از خود و دیگران، به طور عمدی افکار خود را مسدود، معکوس یا رد می کند
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت اجتنابی در نظریه میلون
- متعارض (خصیصه‌های منفی گرا): ناهماهنگی و کشمکش درونی، ترس از استقلال، وابستگی آشفته، عدم صلح درون، بی‌میل، سردرگم، در عذاب، متشنج، خشمگین، ترس حل‌نشده
- فوبیک (خصیصه‌های وابسته): بیمناکی فراگیر همراه با شتاب ملموس، تردید و بیقراری که توسط اشیا یا وقایع تنفرانگیز و ترسناک، نمادسازی می‌شوند
- خودگریز (خصیصه‌های ملانکولیک): خودآگاهی را مسدود یا قطعه قطعه می‌کند، تصاویر و خاطرات دردناک را نادیده می‌گیرد، افکار و تکانه‌های غیرقابل قبول دفاع را رد می‌کند، به شدت خود را رد می‌کند (تمایل به خودکشی).
- خیلی حساس (خصیصه‌های پارانوئید): بسیار محتاط و بدگمان، به شدت مضطرب، وحشتزده، عصبی و ترسو، حساس و زودرنج
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت وابسته در نظریه میلون
- از خود گذشته (خصیصه‌های مازوخیست): با دیگری آمیخته و کاملاً درگیر او می‌شود، غرق شده، جذب شده، محو شده، یکی شده، با اراده خود تمایل دارد تا هویت خود را تسلیم کند، با دیگری یکی می‌شود یا جزئی از او می‌شود
- بیقرار (خصیصه‌های اجتنابی): ناآرام و نگران، بی‌علاقه و ناراحت، احساس وحشت و شومگویی دارد، آسیب‌پذیر نسبت به طرد شدن، احساس تنهایی مگر در کنار اشخاص حمایت‌گر
- غیرمؤثر (خصیصه‌های اسکیزوئید): بی‌ثمر و بی‌فایده، به دنبال زندگی بی‌دردسر است ،از درگیری با مشکلات امتناع می‌کند، با کمبودها کنار می‌آید
- موافق (خصیصه‌های نمایشی):د‌‌‌ل‌پذیر، اهل معاشرت، مشتاق، نیک‌خواه، مطیع، آماده خدمت، سازگار، احساسات مزاحم را انکار می‌کند، نقش سلطه‌پذیر و کهتر را به خوبی می‌پذیرد
- ناپخته (گونه‌ای با الگوی خالص): ساده، غیرمتبحر، کودک‌صفت، رشدنایافته، بی‌تجربه، ناتوان در تقبل کردن مسئولیت‌های بزرگسالی
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت نمایشی در نظریه میلون
- تند (خصیصه‌های منفی‌گرا): تکانشی، کنترل‌ناپذیر، دمدمی، شاکی، ترش‌رو، پر از هیجان، توفانی، برانگیخته، به طور دوره‌ای، خشمگین و متلاطم می‌شود
- بانشاط (خصیصه‌های خودشیفته): قوی، فریبنده، بشاش، سرزنده، باروح، سبک‌سر، تکانشی، در جستجوی خوشی لحظه‌ای و ماجراهای جالب است، باانرژی و گرم
- خشنودکننده (خصیصه‌های وابسته): در جستجوی صلح، بهبودی، آشتی، و هموار کردن مشکلات است، مهارت در فرونشاندن اختلاف‌ها، آرام کردن خشم با سازش، قبول شکست، خود را برای تقدیر قربانی می‌کند
- بچه‌گانه (خصیصه‌های مرزی): ناپایدار، بسیار حساس، هیجانات بی‌ثبات، حمله عصبی، پرتوقع و عصبی، چسبیده و آویزان دیگران
- خودنما (گونه‌ای با الگوی خالص): متظاهر، تصنعی، پرجلوه، وضعیت اندامی زننده، حالت‌های نمایشی را وانمود می‌کند
- فریبکار (خصیصه‌های ضد اجتماعی): حقه‌باز، دورو، دسیسه‌چین، توطئه‌گر، حیله‌گر،خیانتکار، خودمحور، متقلب، حسابگر
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت خودشیفته در نظریه میلون
- شهوانی (خصیصه‌های نمایشی): اغواگر، فریبنده، اغفال‌کننده، چرب زبان و زرنگ، بیزار از صمیمیت، در خوشی افراط می‌کند، افراد ساده‌لوح و نیازمند را فریب می‌دهد، به طور بیمارگونه‌ای دروغگو و متقلب
- خود‌برتر‌بین (گونه‌ای با الگوی خالص): احساس امتیاز و قدرت به وسیله وضعیت دوران کودکی و موفقیت‌های کاذب، رابطه کمی با واقعیت دارد، در جستجوی زندگی خوب و موفق است، از طریق وابستگی، در پی ترقی و رسیدن به موقعیت ویژه است
- بی‌قید (خصیصه‌های ضد اجتماعی): وجدان معیوب، بی‌مرام، بدون اخلاق،بی‌وفا، متقلب، فریبکار، گستاخ، بهره‌کش، حیله‌گر و حقه‌باز، اهانت‌گر، کینه‌جو
- جبرانی (خصیصه‌های منفی‌گرا، اجتنابی): در پی خنثی کردن احساسات عمیق حقارت و فقدان اعتماد به نفس است، نقص‌ها را به وسیله هذیان‌های برتری جبران می‌کند، استثنائی، قابل تحسین، ارزشمند، خود ارزشمندی نتیجه خود تقویتی است
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت پارانوئید در نظریه میلون
- کج خلق (خصیصه‌های منفی‌گرا): ستیزه‌جو، خرده‌گیر، بدخو، جدلی، عیب‌جو، ناسازگار، خشمگین، سودایی‌مزاج، حسود، عبوس، مشاجره‌گر و لجوج
- متعصب (خصیصه‌های خودشیفته): هذیان‌های بزرگمنشی، غیر منطقی و سست هستند، پرمدعا؛ تحقیر دیگران از سر خودخواهی، غرور از دست رفته با ادعاها و خیال پردازیهای غیر معقول، بازسازی شده است
- سرسخت (خصیصه‌های وسواسی): ابراز وجود می‌کند، سرکش، خیر‌‌‌ه‌سر، سخت، سنگدل، سخت‌گیر، بدخلق، زود رنج و بد خو، قانون‌گرا و درستکار، خصومت قبلی خود را نگه می‌دارد و مهار می‌کند، تعارض خود ـ دیگری را انکار می‌کند
- آزار دهنده (خصیصه‌های سادیست): متخاصم، بد خلق، رعب‌آ‌ور، انتقام‌جو، بی‌عاطفه و ستمگر، خصومت را عمدتاً در تخیل، برون‌ریزی می‌کند، دیدگاه کینه‌جویانه خود را به دیگران فرافکنی می‌کند، هذیان‌های گزند
- منزوی (خصیصه‌های اجتنابی): تنها و کناره‌گیر، برای محافظت خود از تهدیدات و نیروهای مخرب که در همه جا هست، منزوی است، در برابر خطرات خیالی، بیش از حد، هشیار و تدافعی است
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت ضد اجتماعی در نظریه میلون
- بدخواه (خصیصه‌های سادیست، پارانوئید): متخاصم، کریه، دارای عداوت، بی‌رحم، خشمگین، خیانت و تنبیه را پیش‌بینی می‌کند، میل به انتقام دارد، وحشی، بی‌عاطفه و بدون حس گناه
- خانه به دوش (خصیصه‌های اسکیزوئید، اجتنابی): حس بدشانسی، بدبختی، محکوم به فنا و کنار گذاشته شدن، گوشه‌گیر، ولگرد و آواره، طرد شده، بیکار دوره‌گرد، سرگردان، به طور تکانشی نامهربان
- مدافع اعتبار (خصیصه‌های خودشیفته): احتیاج دارد بی‌عیب، شکست‌ناپذیر، مغلوب‌ناپذیر و تسخیر ناپذیر، شناخته شود، نیرومند و مصون،سخت‌گیر زمانی که مورد سؤال قرار می‌گیرد، واکنش‌پذیر نسبت به تحقیر
- خطر پذیر (خصیصه‌های نمایشی): نترس، متهور، بی‌باک، جسور، بی‌پروا، با جرأت، تکانشی، نامتعادل به وسیله خطر، ماجراهای خطرناک را دنبال می‌کند
- طماع (گونه‌ای با الگوی خالص): احساس محرومیت و انکار شد، درنده‌خو، ناراضی، حسود، در پی تلافی و بسیار حریص، لذت بیشتر در گرفتن در مقایسه با دادن
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت سادیستیک در نظریه میلون
- ستمگر (خصیصه‌های منفی‌گرا): از تهدید و ستم به دیگران لذت می‌برد، را وادار به تعظیم و تسلیم شدن می کند، به طور کلامی گزنده هستند، تخریب‌گر، سوء استفاده کننده، غیرانسانی، تندخو و بی رحم
- بی‌جرأت (خصیصه‌های اجتنابی): به طور اساسی ناایمن و بزدل، برای کینه‌توزی و ظلم از روش مقابله با هراس استفاده می‌کند، ضعف به وسیله حمایت گروهی، خنثی می‌شود، قربانی ضعیف را انتخاب می‌کند
- انفجاری (گونه‌ای با الگوی خالص): خشم و غضب بی‌مهابا، خشم کنترل‌ناپذیر و حمله‌های ترسناک، احساسات تحقیر، محصور و خالی می‌شوندو متعاقباً احساس پشیمانی می‌کند
- مجبور (خصیصه‌های وابسته): خصومت به صورت علاقه به مردم، والایش شده است، پلیس، سرپرست رئیس‌ماب، مدیر، قاضی پست‌های مناسب آن‌هاست، خود را محق می‌داند تا بی‌رحم، خشن و وحشی باشد، وظیفه او کنترل و تنبیه است تا قانون شکنان را پیدا کند
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت ملانکولیک در نظریه میلون
- بداخلاق (خصیصه‌های منفی‌گرا): تند، کج خلق، اخمو، تحریک‌پذیر، ناراضی، خود محکوم‌گر، حس افسوس به خود، خود بیمارانگار
- تحقیر خود (خصیصه‌های وابسته): تحقیر خود به خاطر ضعف‌ها و کمبودها،رفتارهای انتقاد آمیز نسبت به خود، بی اعتبار کردن خود
- بیقرار (خصیصه‌های اجتنابی): ناامید، آشفته، متلاطم، ناراحت، سردرگم، ناآرام و بیقرار هیجان‌ها و نگرش‌های ناپایدار، با خودکشی به دردهای چاره‌ناپذیر، پایان می‌دهد
- ناخوش (خصیصه‌های مازوخیست): دلتنگی و افسردگی عمیق، نحیف، عبوس، محزون، خوفناک، مظلوم و به شدت منکر خود
- مد روز (خصیصه‌های نمایشی، خودشیفته): رنج قابل تحسین پنداشته می‌شود، ناخشنودی، مد روز و رایج در نظر گرفته می‌شود، افسردگی شخصی به عنوان ستایش و تکریم خود دیده می‌شود
شکل‌های فرعی شخصیت مازوخیست در نظریه میلون
- مالک (خصیصه‌های منفی‌گرا): با محافظت بیش از حد و جزئی از کسی بودن، می‌فریبد و به دام می‌اندازد، با قربانی شدن به خاطر یک خطا، دیگران را اغفال می‌کند، کنترل می‌کند، تسخیر می‌کند، به بندگی می‌کشد و بر آن‌ها چیره می‌شود، با وابستگی غیر قابل اجتناب، دیگران را مهار می‌کند
- پاکدامن (خصیصه‌های نمایشی): به طور غرورآمیزی متواضع، از خود گذشته، از جان گذشته و ریاضت‌کش، فشارهای سنگین، اصیل پنداشته می‌شوند، عادل و مقدس، دیگران باید وفا و سرسپردگی را تصدیق کنند، انتظار دارد برای نوع‌دوستی و مدارا کردنی که نشان می‌دهد، مورد تقدیر قرار گیرد
- ستم‌دیده (خصیصه‌های ملانکولیک): بدبختی، ناامیدی، سختی، غمگینی، شکنجه و ناخوشی واقعی را تجربه می‌کند، شکوه‌ها برای ایجاد احساس گناه در دیگران استفاده می‌شوند، خشم از طریق معاف شدن از مسئولیت‌ها و آزار دادن ستمگرها بروز داده می‌شود
- خود تخریب‌گر (خصیصه‌های وابسته): با موفقیت، متلاشی می‌شود، پیروزی را از طریق شکست تجربه می‌کند، از بدشانسی شخصی، شکست‌ها، تحقیرها و تجربه کردن مشکلات لذت می‌برد، از بهترین علایق چشم‌پوشی می‌کند، قربانی شدن، تخریب شدن و رسوا شدن را انتخاب می‌کند
شکل‌های فرعی شخصیت منفی‌گرا در میلون
- ناخشنود (خصیصه‌های ملانکولیک): غرغرو، زودرنج، بدخو، خشمگین، شاکی، ناراحت، آزرده و دمدمی، از جدل اجتناب می‌کند، از موضوعات واقعی اما بی‌اهمیت، شکایت می‌کند
- دودل (خصیصه‌های مرزی): هیجانات به وسیله سردرگمی، گیجی و ابهام در حال نوسان هستند، در درک یا فهم خلق دمدمی و مبهم خود مشکل دارند، متزلزل و بی‌عزم از نظر ذهنی و جسمی
- نامهربان (خصیصه‌های سادیست): ستیزه‌جو، سرسخت، بدخلق و جدلی، تحریک‌پذیر، تند، تحقیرکننده، تخریب‌کننده و تلخ، مخالف، ترس کم، وجدان و پشیمانی اندک
- غیرمستقیم (خصیصه‌های وابسته): مخالفت به صورت غیرمستقیم، پیچیده و دوپهلو نشان داده می‌شود، برای مثال اهمالکاری، اتلاف وقت، فراموشی، ناکارامدی، مسامحه، لجاجت در نشان دادن خشم، غیرمستقیم عمل می‌کند و رفتارهای مقاوم نشان می‌دهد
شکل‌های فرعی شخصیت مرزی در نظریه میلون
- زودرنج (خصیصه‌های منفی‌گرا):منفی‌گرا، بی‌حوصله، سرسخت، مخالف، عبوس، بدبین و خشمگین، به سادگی احساس حقارت می‌کند و به سرعت از تخیل، بیرون می‌آید
- دلسرد (خصیصه‌های اجتنابی، ملانکولیک یا وابسته): تلقین‌پذیر، مطیع، وفادار، فروتن، احساس آسیب‌پذیری و خطر، احساس ناامیدی، افسردگی، درماندگی و ناتوانی
- خود تخریب‌گر (خصیصه‌های ملانکولیک، مازوخیست): خشم به خود برگشته، تنبیه درونی، پیرو، مؤدب و مطیع، به شدت حساس و دمدمی، احتمال خودکشی
- تکانشی (خصیصه‌های نمایشی یا ضد اجتماعی): هوس‌باز، سطحی، دمدمی، حواسپرت، آتشی و اغواگر، ترس از فقدان، آشفته، افسرده و تحریک‌پذیر، مستعد خودکشی
شکل‌های فرعی اختلال شخصیت وسواسی در نظریه میلون
- سخت‌گیر (خصیصه‌های پارانوئید): سخت، معتقد به عدالت خود، متعصب، جزمی، با غیرت، مصالحه‌ناپذیر، خشمگین و قضاوتگر، سخت‌گیر نسبت به اخلاقیات، فکر می‌کند که باید تکانه‌ها و خیالات خود را کنترل کند
- تشریفاتی (خصیصه‌های خودشیفته): قوی در سازمان‌های رسمی، با ایجاد قوانین گروه، احساس هویت و امنیت می‌کند، مداخله‌گر، آمرانه، فاقد قوه تخیل،فضول، کوته‌فکر، فاقد احترام به دیگران
- باوجدان (خصیصه‌های وابسته): پایبند به قانون و وظیفه، جدی، سخت‌کوش، باریک‌بین، زحمتکش، دودل، ناانعطاف، عدم اعتماد به نفس مشخص، از اشتباه و خطا وحشت دارد
- مسحور شده (خصیصه‌های منفی‌گرا): دوسوگرایی‌های حل نشده، احساس عذاب، گیجی، دودلی و سردرگمی می‌کند، با تعارض‌های درون‌روانی، اغتشاش‌ها و ناکامی‌ها مضطرب می‌شود، وسواس‌ها و اجبارها متراکم شده و هیجانات متناقض را کنترل می‌کند
- صرفه‌جو (خصیصه‌های اسکیزوئید): خسیس، چشم‌تنگ، بی‌بخشش، محتکر، از خود در برابر زیان محافظت می‌کند، از تجاوز به حریم خصوصی می‌ترسد، از مواجهه با ناشایستگی‌های شخصی و تکانه‌های متعارض، وحشت دارد