ممکن است واژه ای به نام تیپ شخصیتی A یا الف به گوشتان خورده باشد. امروزه این تیپ شخصیتی یک واژه نام آشناست. اما تیپ شخصیتی Aچگونه و توسط چه کسانی معرفی شد؟ با چه ویژگی هایی توصیف می شود؟ چه اثراتی بر سلامت جسمی و روانی افراد دارد؟ و چه تفاوت هایی بین این تیپ شخصیتی با تیپ های B، C و D وجود دارد؟
در نوشته حاضر به سه پرسش ابتدایی مطرح شده در بالا پاسخ داده شده و در نوشته مربوط به سه تیپ شخصیتی دیگر، به پرسش آخر پاسخ داده شده است. اگرچه شخصیت هر فرد معمولا ترکیبی ازویژگی های ۴ تیپ شخصیتی را شامل می شود اما اغلب ویژگی های یکی از این تیپ های شخصیتی، غالب است و رفتارهای فرد را بیشتر هدایت می کند.
تاریخچه تیپ شخصیتی A
تیپ شخصیتی A توسط دو متخصص قلب به نام فریدمن و روزنمن، شناسایی شد و بعد از آن ها کاربرد این مفهوم در بین سایر محققان و افراد عام، گسترش یافت. شناسایی این تیپ شخصیتی بعد از مشاهده موردی به ظاهر ساده در مطب این دو پزشک اتفاق افتاد.
آن ها متوجه شدند صندلی های انتظار که برای بیماران در مطبشان قرار داده بودند به طرز عجیبی و پیش از موعد مورد انتظارشان، کهنه شده بودند. درنتیجه روکش آن ها نیاز به تعویض داشتند. آن ها دریافتند برخلاف اکثر بیماران که صبورانه منتظر می ماندند، بیماران قلبی نمی توانستند مدت طولانی سرجای خود بنشینند. بنابراین مدام دست های خود را روی دسته های صندلی می کشیدند، روی لبه صندلی می نشستند، دائما درجای خود، وول می خوردند و جابجا می شدند.
این مشاهده و کنجکاوی آن ها باعث شد که ۵ سال بعد درمورد این رفتارها در بیماران قلبی، پژوهش کنند و نتیجه آن معرفی تیپ شخصیتی A برای توصیف رفتارهای این بیماران در سال ۱۹۷۶ بود. آن ها متوجه شدند که ویژگی های خاصی که معرف تیپ شخصیتی A هستند افراد را مستعد بیماری های قلبی و فشارخون بالا می کنند.
ویژگی های تیپ شخصیتی A
تیپ شخصیتی A یا الف، مجموعه ویژگی هایی را در برمی گیرد که در اینجا به صورت جامع، مطرح شده اند. اما باید توجه داشت که افراد متعلق به این تیپ شخصیتی، لزوما همه ویژگی های ذکرشده را ندارند.
احساس اضطرار در زمان و صبور نبودن
افراد با تیپ شخصیتی A همیشه احساس می کنند که وقتشان برای انجام کارهایشان کم است. اغلب صحبت دیگران را قطع می کنند. سریع راه می روند و حرف می زنند. تحمل انتظار را ندارند مثلا نمی توانند در صف های طولانی مدت، منتظر بمانند.
احساس خصومت و پرخاشگری بی دلیل
این افراد برای مسائل کوچک به راحتی غمگین می شوند. همچنین عصبانیت و پرخاشگری ناگهانی و بدون دلیل آن ها باعث می شود که دیگران این رفتارها را نشانه ای از بی حوصلگی و یا گستاخی و بی ادبی آن ها تلقی کنند.
رقابت طلبی و جاه طلبی
افراد با تیپ شخصیتی A می خواهند در هرچیز، پیروز میدان باشند. چه در کار و فعالیت و چه در رابطه با دیگران. درواقع آن ها در همه مسائل، دوست دارند جلوتر از دیگران باشند.
گرایش قوی به موفقیت و سخت کوشی
آن ها ارزش خود را وابسته به موفقیت های خود می دانند. بنابراین سعی می کنند بیشتر اوقات خود را صرف کار و فعالیت کنند. درنتیجه وقت کمی را به تفریح و سرگرمی، اختصاص می دهند.
نیاز به تسلط
افراد با تیپ A می خواهند تسلط خود در کار و روابطشان را به دیگران نشان دهند. بنابراین ممکن است به خاطر خودشان، آرزوها و نیازهای دیگران را نادیده بگیرند.
نشانه های ظاهری
در چهره این افراد، نشانه هایی از تنش دیده می شود. مثلا لب های آن ها محکم روی هم قرار گرفته و فک ها به هم فشرده است. ساییدن دندان ها به هم، تیک زبان، حلقه های سیاه زیر چشم و عرق ریختن در صورت به خصوص در پیشانی و بالای لب ها نیز در آن ها دیده می شود.
ویژگی های ثابت در برابر واکنش های موقعیتی
درحالی که بسیاری از ویژگی های شخصیتی مثل روان آزردگی یا برون گرایی، اغلب ذاتی هستند. اما خیلی از محققان معتقدند که ویژگی های تیپ A، بیشتر در اثر شرایط محیطی مثل فرهنگ و مشاغل ایجاد می شود. مثلا:
- خیلی از مشاغل از نظر زمانی، فشار زیادی را به افراد تحمیل می کنند و آن ها را ملزم به انجام خیلی سریع کارها می کنند.
- بعضی از مدیران، مجازات های سنگینی را برای اشتباهات کارکنان خود، تعیین می کنند. بنابراین کفایت و موفقیت برای این افراد، بیش از حد مهم می شود.
- بعضی مشاغل فقط استرس ایجاد می کنند و باعث کم شدن صبر و تحمل افراد می شوند و آن ها را مستعد تیپ شخصیتی الف می کنند.
- بعضی افراد خودشان به صورت ذاتی، گرایش به تنش و استرس دارند اما این گرایش می تواند به وسیله استرس های محیطی، فعال شود یا به وسیله تلاش هشیار یا تغییرات سبک زندگی فرد، کاهش یابد.
تاثیرات منفی تیپ A
استرس بیش از حد در تیپ شخصیتی A می تواند بر سلامتی و سبک زندگی افراد، اثر بگذارد. مواردی از تاثیرات آن به شرح زیر است:
- تنش بیش از حد: در پژوهش ها نشان داده شده که بین تیپ شخصیتی A با احساس تنش و فشار، رابطه وجود دارد.
- بیماری های قلبی عروقی: بعضی پژوهش ها تیپ شخصیتی A را یکی از علل بیماری های قلبی می دانند. درحالی که پژوهش های دیگر چنین چیزی را رد می کنند.
- استرس شغلی: اگرچه مشاغل استرس زا می توانند باعث ایجاد تیپ الف در افراد شوند اما افراد با تیپ الف هم بیش از سایر افراد، خود را درگیر استرس های شغلی می کنند. درنتیجه احتمال مشکلات سلامتی مرتبط با استرس در آن ها افزایش می یابد.
- انزوای اجتماعی: افراد با تیپ A معمولا وقت زیادی را صرف کارکردن می کنند. این باعث کناره گیری آن ها از دیگران و درنتیجه انزوای اجتماعی آنان می شود.
در این نوشته با ویژگی ها و تاثیرات تیپ الف ، آشنا شدید. برای مطالعه ویژگی های سه تیپ شخصیتی دیگر نیز متن تیپ B، C وD را مطالعه نمایید.
منابعی برای مطالعه بیشتر