نوع دوستی در آزمون نئو سومین خرده مقیاس توافق پذیری است. نوع دوستی یا ایثار در لغت به معنی برگزیدن، عطا کردن، دیگران را بر خویش مقدم داشتن و منفعت غیر را بر مصلحت خود مقدم شمردن است. در اصطلاح نیز بدان معنی است که آدمی از روی قصد و نیت خیر، دیگران را بر خود ترجیح دهد و او را بر خویشتن برگزیند. ایثار و دیگرگزینی، عمل متعالی و اخلاقی است و در مقابل آن، استثمار و خودگزینی قرار دارد که جزو رذیلت‌های اخلاقی محسوب می‌گردد. پایین بودن نوع دوستی در آزمون شخصیت نئو با شخصیت ضداجتماعی و خودشیفته و بالا بودن آن با شخصیت وابسته رابطه دارد.
توصیف خرده مقیاس نوع دوستی در آزمون نئو
نوع دوستی در آزمون نئو، حالتی از نگرانی و رفتاری از روی علاقه به بهزیستی دیگران است. مزایای آن برای دیگران و جامعه بسیار زیاد است. طبیعتاً اکثر افراد، نوع دوستی را به عنوان یک فضیلت برتر دانسته و بیشترین ستایش ها نسبت به آن دیده می شود. اگرچه نوع دوستی همیشه به پیامدهای مثبت منجر نمی شود؛ بلکه می تواند غیرطبیعی، ناسالم و آسیب زا نیز شود.
انگیزه های زیربنایی نوع دوستی
نوع دوستی یکی از مکانیزم های دفاعی بالغانه برای محافظت در برابر اضطراب به شمار می رود. اما افراط در نوع دوستی، آسیب زا خواهد بود. طبق نظریه فرآیند دوگانه، دو نیرو در این مکانیزم دخیل هستند. یکی انگیزه ای در جهت خدمت به خود و دیگری انگیزه ای ایثارگرایانه و نوع دوستانه. در واقع فرد علاوه بر کمک به افراد دیگر، انگیزه ای زیربنایی تر نیز دارد که در جهت ارضای نیازهای اوست. با انجام عمل نوع دوستانه، هم انگیزه زیربنایی ممکن است ارضا شود و هم به جامعه خدمت شود.
آیا این ویژگی همیشه کمک کننده است؟
نوع دوستی در دو صورت آسیب زاست:
- حالت اول زمانی است که افراد به صورت ناهشیار کاملاً در جهت ارضای نیاز خود پیش می روند. اما به خاطر ظاهر نوع دوستانه کار، هیچ وقت انگیزه خود را زیر سؤال نمی برند. در واقع انگار خود را گول می زنند که فقط در حال خدمت به مردم هستند. داستان دون کیشوت در واقع همین موضوع را نشان می دهد. او که به خاطر خواندن زیاد کتاب های مربوط به شجاعت و دلاوری شوالیه ها، تصمیم به کمک به مردم می گیرد، در واقع نیاز درونی به داشتن افتخاراتی مانند شوالیه ها را دنبال می کند.
- حالت دوم نیز زمانی است که ایثار تا حدی پیش رود که به جامعه آسیب وارد شود. داستان واقعی یک ژنرال چینی که در دفاع از شهر خود، حتی حاضر شد مردم شهر را به عنوان غذا به سربازان خود بدهد تا ایثار و فداکاری خود را نشان دهد، نمونه ای افراطی از این موضوع است.
منبعی برای مطالعه بیشتر