آزمون نئو : آزمون روانشناختی برای ارزیابی جامع شخصیت

حتما بارها به این فکر کرده اید که شخصیت شما با چه ویژگی هایی توصیف می شود و احتمالا از اطرافیان خود نیز بارها این سوال را پرسیده اید. ممکن است به این نتیجه برسید که عصبی، قاطع، خوش بین، هیجان طلب، هنردوست و … هستید. اما آیا شخصیت با چند ویژگی محدود یا لیستی از ویژگی ها توصیف می شود؟ یا مجموعه ای از ویژگی ها ریشه در یک عامل بزرگتر دارند و این مجموع عوامل هستند که شخصیت را شکل می دهند؟ آزمون شخصیت نئو بسیاری از این ویژگی ها را اندازه گیری می کند.

فرضیه ای که آزمون نئو بر اساس آن طراحی شده در جهت تایید پرسش دوم است. یعنی بر اساس ۵ عامل بزرگ که هریک ۶ خرده مقیاس را دربرمی گیرند. درواقع آزمون نئو یکی از آزمون های شخصیت شناسی است که بر اساس مدل ۵ عاملی شخصیت تدوین شده است.

آزمون نئو و مقیاس های آن

در تست نئو، ۵ عامل یا مقیاس وجود دارد که از هم مستقل هستند. هریک از این عوامل، شامل ۶ خرده مقیاس می شوند (مجموعا ۳۰ خرده مقیاس برای ۵ عامل). ۶ خرده مقیاس مربوط به هر عامل، با یکدیگر و با عامل تشکیل دهنده خود، همبستگی و ارتباط دارند. بنابراین این ۵ مقیاس، تمام ویژگی های شخصیت را درخود پوشش می دهند.

هرعامل اصلی در آزمون نئو با یک حرف بزرگ مشخص می شود و خرده مقیاس های آن شامل همان حرف با اعداد ۱ تا ۶ می باشند. در این جا فهرست این ۵ عامل و ۳۰ خرده مقیاس آن ها نوشته شده است. همچنین برای درک بهتر مطلب، نگاهی مختصر به تصویر ابتدای متن می تواند بسیار کمک کننده باشد.

اگر کنجکاوید بدانید که هر مقیاس چه ویژگی هایی را در برمی گیرد و نمرات بالا و پایین آن ها چه مفهومی دارد می توانید در ادامه متن با کلیک بر روی نام هرکدام از آن ها، متن کامل مربوط به آن ها را بخوانید و اطلاعات جامعی درموردشان پیدا کنید.

برون گرایی

برون گرایی (Extraversion) یکی از مقیاس های آزمون نئو می باشد که با حرف E نشان داده می شود و به میزان اجتماعی بودن و معاشرتی بودن اشاره دارد. خرده مقیاس های آن شامل موارد زیر هستند:

توافق پذیری، موافقت یا سازگاری

مقیاس توافق پذیری (Agreeableness) در آزمون نئو با حرف A نشان داده می شود و به میزان دوستی، مهربانی و سازگاری فرد اشاره دارد. خرده مقیاس های آن شامل موارد زیر است:

وجدان گرایی یا وظیفه شناسی

وجدان گرایی (Conscientiousness) یکی دیگر از مقیاس های آزمون نئو می باشد که با حرف C نشان داده می شود و به میزان سازماندهی و منظم بودن کارها و اخلاقی بودن فرد اشاره دارد. خرده مقیاس های آن شامل موارد زیر است:

روان آزردگی، روان رنجوری، نوروز گرایی یا عصبیت

روان آزردگی (Neuroticism) از مقیاس های دیگر آزمون نئو می باشد که با حرف N نشان داده می شود و به سطح آرامش و پایداری هیجانی اشاره دارد. خرده مقیاس های آن شامل موارد زیر هستند:

گشودگی به تجربه یا تجربه گرایی

مقیاس گشودگی به تجربه (Openness) در آزمون نئو با حرف O نشان داده می شود و به سطح خلاقیت، انعطاف پذیری، کنجکاوی و تمایل به تجارب جدید اشاره دارد. خرده مقیاس های آن شامل موارد زیر می شوند:

برای سهولت بیان ۵ عامل تشکیل دهنده آزمون نئو، سرواژه های این ۵ عامل به هم وصل شده اند و به دو شکل مخفف OCEAN و CANOE معروف شده اند.

روایی و پایایی آزمون نئو

در پژوهش های داخلی و خارجی انجام شده درمورد آزمون نئو، روایی و پایایی این آزمون مورد تایید و قابل قبول گزارش شده است. بنابراین می توان به نتایج آن از نظر علمی، اعتماد کرد و آن را معتبر دانست.

روش اجرا و نمره گذاری آزمون نئو

آزمون نئو شامل ۲۴۰ سوال می شود. این به این معناست که به هریک از ۳۰ خرده مقیاس آن، ۸ سوال اختصاص داده شده است. برای هر سوال یک طیف ۵درجه ای از کاملا مخالفم، مخالفم، نظر خنثی، موافقم و کاملا موافقم وجود دارد که آزمودنی با توجه به ویژگی های خود، یکی از این ۵ درجه را برای هر سوال انتخاب می کند. این آزمون برای افراد در سنین بعد از بلوغ یعنی سنینی که قابلیت درک سوالات را داشته باشند مناسب است.

اجرا و پیش از شروع

قبل از شروع پاسخگویی به سوالات، توضیحاتی راجع به چگونگی ثبت پاسخ ها داده می شود. سپس آزمودنی به سوالات پاسخ می دهد. درنهایت با توجه به جمع نمرات فرد  در هر عامل و هر خرده مقیاس، شخصیت او تفسیر می شود.

نکته ای که آزمودنی باید به آن توجه کند این است که برای سنجش دقیق تر شخصیتش باید به همه سوالات آزمون نئو پاسخ دهد و هیچ سوالی را بدون پاسخ نگذارد.

نمره گذاری کامپیوتری آزمون نئو در وبسایت پرسونالوژی

اگرچه نمره گذاری آزمون نئو به صورت دستی امکان پذیر است اما تیم پرسونالوژی برای جلوگیری از خطاها و اشتباهات سهوی آزمونگر در نمره گذاری آزمون، یک سیستم نمره گذاری کامپیوتری را طراحی نموده است. به این ترتیب، میزان خطای نمره گذاری به حداقل و میزان دقت آن به حداکثر می رسد. سپس بر اساس نمرات به دست آمده از فرد، تفسیری جامع درمورد شخصیت او ارائه می گردد.

تفسیر آزمون نئو

آزمون شخصیت نئو یکی از آزمون های تخصصی روانشناسی است که باید توسط روانشناسان،تفسیر گردد. در تفسیر آزمون نئو، با استفاده از نموداری که وضعیت نمرات فرد در ۵ عامل و ۶ خرده مقیاس هر عامل (مجموعا ۳۰ خرده مقیاس) را نشان می دهد، تفسیرهایی جامع درمورد ویژگی های شخصیتی او ارائه می شود. این منحنی ها بر اساس نمرات افراد عادی جامعه تنظیم شده و درواقع نمرات فرد در این آزمون با نمرات به دست آمده از سایر افراد جامعه مقایسه می گردد (براساس نمرات استاندارد  T).

تفسیر نمرات فرد در هریک از مقیاس ها

در این نمودارها نمرات فرد در هر مقیاس و خرده مقیاس می تواند در یکی از محدوه های طبیعی، بالا و پایین قرار بگیرد. نمره طبیعی یعنی فرد ویژگی اندازه گیری شده را در حد سایر افراد جامعه داراست. نمرات بالا و پایین نیز به این معناست که فرد آن ویژگی را بیشتر یا کمتر از سایر افراد جامعه دارد. هرکدام از این ۳ محدوده، ویژگی های متفاوتی را درمورد فرد، توصیف می کنند.

تعیین سبک های شخصیتی

همچنین با استفاده از ۱۰ نمودار دایره ای، تفسیرهایی درمورد شیوه کنترل خشم، شیوه کنترل خویشتن، شیوه سلامت، شیوه دفاعی، شیوه تعامل ها، شیوه فعالیت، شیوه علاقه ها، شیوه نگرش ها، شیوه یادگیری و شیوه کاراکتر، ارائه می شود.

درنهایت، مجموع تفسیرهای ارائه شده از آزمون نئو، توصیف جامع و کاملی را از فرد ارائه می دهد که می تواند باعث بینش فرد نسبت به شخصیت خود گردد. همچنین درمراجعه به روانشناس نیز این نتایج می تواند ارائه گردد تا از آن، در جهت تشخیص بهتر مشکلات فرد و کمک به حل آن ها استفاده شود.

کاربرد آزمون نئو

1. کمک به رد تشخیص آسیب های روانشناختی در فرد
2. کمک به تشخیص اختلالات شخصیت به عنوان روشی مکمل درکنار سایر روش های تشخیصی. مثلا پایین بودن وظیفه شناسی یا C3 در آزمون نئو می تواند با شخصیت ضداجتماعی، ارتباط داشته باشد.
3. کمک به بینش و آگاهی نسبت به خود
4. کمک به پیش بینی موفقیت آمیز بودن درمان. مثلا درصورت پایین بودن روان آزردگی (N) و بالا بودن وجدان گرایی (C) در آزمون نئو می توان پیش بینی نتیجه بهتری را از درمان کرد.
5. کمک به انتخاب روش درمانی مناسب. مثلا افراد اجتماعی با نمره بالا در مقیاس برون گرایی (C) آزمون نئو به درمان هایی با شیوه های ارتباط بین فردی، بهتر پاسخ می دهند.
6. مناسب برای گزینش و استخدام کارکنان
7. کمک به انتخاب شغل مناسب

چرا آزمون نئو؟

آزمون نئو نسبت به بسیاری از آزمون های شخصیت دیگر، ارجح است:

1. عوامل تشکیل دهنده آزمون نئو می تواند عوامل تشکیل دهنده بسیاری از آزمون های شخصیت دیگر مثل ویژگی های کنشی یونگ، نیازهای موری و نشانه های ویژگی های بین فردی را پوشش دهد.
2. برخلاف آزمون MBTI که ویژگی های فرد را به صورت مطلق در نظر می گیرد، آزمون نئو ویژگی های فرد را به صورت نسبی و در یک طیف بین دوسر انتهایی آن در نظر می گیرد. مثلا MBTI فرد را یا درون گرا و یا برون گرا می داند درحالی که طبق آزمون نئو، افراد معمولا بین درونگرایی و برونگرایی قرار می گیرند. نه کاملا درونگرا و نه کاملا برونگرا.
3. آزمون نئو به صورت جهانی استفاده می شود و مخصوص فرهنگ خاصی نیست.
4. از نظر روایی و پایایی، آزمون نئو در بین سایر آزمون های شخصیتی مثل MBTI، قابل اعتمادتر و معتبرتر است.
5. گرچه آزمون نئو برای سنجش شخصیت افراد بهنجار و نرمال طراحی شده اما به تشخیص اختلالات نیز کمک می کند.

چرا وبسایت پرسونالوژی

• تفسیر ۲ بعدی(ویژگی های مثبت و منفی) هر مقیاس
• بهره گیری از هسته ی پیشرفته محاسباتی نرم افزاری
• تفسیر تمام ۳۵ مقیاس آزمون
• نمودار های ۱۰ گانه ی شیوه شخصیت
• نمودار گرافیکی نیمرخ شخصیتی
• ارائه کامل ترین گزارش تفسیری به صورت فایل PDF
• امکان ارائه گزارش آزمون به رواندرمانگر و یا روانپزشک

برای اطلاعات بیشتر درمورد شکل گیری این آزمون، متن تاریخچه تست نئو را مطالعه نمایید.

منابعی برای مطالعه بیشتر

1. the big five personality dimensions
2. NEO PIR domains and facets
3. five big personality traits in depth
4. big five personality test traits
5. five factor model of personality
6. کتاب روانشناسی شخصیت تالیف دکتر حسن حق شناس